Vitamin K là gì? thiếu Vitamin K, nguồn thực phẩm...

Vitamin K chủ yếu tham gia quá trình đông máu. Tuy nhiên, bất chấp tên gọi vitamin K không phải là một loại vitamin đơn lẻ mà là một nhóm các hợp chất có cấu trúc hóa học tương tự nhau. Vitamin K có 2 dạng quan trọng nhất là vitamin K1 ( phylloquinone, chủ yếu từ thực vật xanh) và vitamin K2 ( menaquinone từ vi khuẩn đường ruột, thịt, pho mát hoặc chuyển đổi từ K1), một số nghiên cứu cho thấy K2 có nhiều lợi ích sức khỏe hơn so với K1.

Vitamin K là gì?

Mặc dù vitamin K có thể không phổ biến như vitamin A hoặc D, nhưng vitamin K quan trọng hơn nhiều so với hầu hết mọi người nhận ra. Vitamin K được phát hiện vào năm 1929 bởi một nhà khoa học Đan Mạch, vitamin K lần đầu tiên xuất hiện trên Tạp chí tiếng Đức có tên là “ Koagulationsvitamin” do đó có tên là Vitamin K.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét sâu hơn những lợi ích sức khỏe của vitamin K2 và xem những tuyên bố có được chứng minh bằng bằng chứng khoa học hay không.

Thiếu vitamin K

Vitamin K1 và K2 rất cần thiết cho protein đông máu. Quá trình đông máu là quá trình ngăn sự chảy máu khi da và mạch máu bị tổn thương. Do đó, sự thiếu hụt vitamin K hoặc các yếu tố đông máu khác dẫn đến dễ chảy máu mũi, da, hoặc vết thương kéo dài và khó cầm máu.

Tuy nhiên, tình trạng thiếu Vitamin K hiếm khi xảy ra nhờ vào lượng lớn vitamin K dược tìm thấy từ nhiều nguồn thực phẩm khác nhau, chẳng hạn như rau lá xanh và nhiều loại cá.Ngoài ra, vitamin K2 cũng được tổng hợp bởi vi khuẩn trong ruột già của bạn, do đó rất khó xảy ra tình trạng thiếu hụt vitamin K nghiêm trọng.

Tuy nhiên một người có thể không bị thiếu vitamin K không có nghĩa là họ có mức vitamin K tối ưu, loại vitamin K này có thể mang lại những lợi ích bổ sung cho sức khỏe.

Tuy nhiên, bên cạnh tầm quan trọng của nó trong quá trình đông máu nhiều bằng chứng cho vitamin K2 có thể mang lại nhiều lợi ích sức khỏe hơn khi được bổ sung. Nghiên cứu chỉ ra rằng bổ sung vitamin K2 có thể giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch, thúc đẩy quá trình chuyển hóa xương, góp phần làm đẹp và cải thiện chức năng não.

Theo các nghiên cứu vitamin K2 mang lại lợi ích cho cơ thể là điều trị sự lắng đọng canxi và thúc đẩy quá trình vôi hóa xương đồng thời ngăn ngừa quá trình vôi hóa mạch máu và thận.

Nguồn thực phẩm cung cấp Vitamin K

Được liệt kê là mcg/ 100g

Bông cải xanh 440
Rau bina 380mcg/ 100g
Bông cải xanh 180mcg/100g
Bắp cải 145mcg/100g
Xà lách Iceberg 35mcg/100g
Lợi ích sức khỏe của Vitamin K2

Rất nhiều bằng chứng ủng hộ vai trò của vitamin K2 trong việc cải thiện sức khỏe cơ thể. Tuy nhiên Vitamin K đặc biệt có lợi nếu dùng vitamin K làm thuốc chống đông máu ( thuốc làm loãng máu ) như warfarin,khi bị rối loạn đông máu, mắc bệnh đường ruột gây ra tình trạng kém hấp thu chất béo ( bao gồm cả Vitamin K ) hoặc nghi ngờ lượng vitamin K trong chế độ ăn uống thấp.

Những người dùng warfarin ( counadin ) để chống đông máu được khuyên tránh các thực phẩm giàu vitamin K. Tuy nhiên, hiện nay nhiều bác sỹ khuyên một người nên duy trì lượng vitamin K phù hợp để các bác sỹ có thể điều chỉnh liều lượng dựa trên chế độ ăn kiêng này. Khi bạn dùng Coumadin bạn hãy tham khảo ý kiến bác sỹ trước khi dùng.

Bên cạnh việc đóng một vai trò quan trọng trong quá trình đông máu, một số lợi ích sức khỏe của vitamin K2 bao gồm những điều sau đây:

Vitamin K và tim mạch

Các bệnh lý về tim mạch đã trở thành nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, chiếm 1/3 tổng số cả tử vong trên toàn cầu. Tuy nhiên trong khi cái chết không ngăn ngừa được thì việc tử vong sớm do bệnh tim mạch có thể tránh được. Nghiên cứu đã chỉ ra mức canxi hóa động mạch vành là yếu nguy cơ cao đối với các bệnh tim mạch và tử vong do mọi nguyên nhân. Do đó, có thể giảm sự tích tụ canxi này đều có thể giúp ngăn ngừa bệnh tim. Nghiên cứu đã chỉ ra vitamin K có thể hữu ích vì nó có khả năng ngăn chăn sự lắng đọng canxi.

Theo nghiên cứu Rotterdam 2004, một lượng menaquinone đầy đủ ( vitamin K2) là điều cần thiết để ngăn ngừa bệnh mạch vành.

Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã theo dõi 4807 người tham gia trong 10 năm để đánh giá mối quan hệ giữa lượng vitamin K2 trong chế độ ăn uống và nguy cơ vôi hóa động mạch chủ, bệnh tim và tử vong do mọi nguyên nhân. Các nhà phát hiện ra rằng lượng vitamin K2 làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim, vôi hóa động mạch chủ và tử vong do mọi nguyên nhân. Tương tự vậy, một nghiên cứu khác của Hà Lan được công bố trên Tạp chí Atherosclerosis cho thấy chế độ ăn uống nhiều vitamin K2 có liên quan đến việc giảm vôi hóa động mạch vành.

Vitamin K và sức khỏe của xương

Loãng xương là một vấn đề sức khỏe quan trọng đối với phụ nữ mãn kinh. Nhiều chuyên gia cho rằng vitamin K2 kích hoạt các protein cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của xương và ngăn chặn các hoạt động của các tế bào hủy xương, các tế bào tham gia vào quá trình tái hấp thu xương. Nhiều nhà nghiên cứu chỉ ra rằng chế độ ăn giàu vitamin K2 có liên quan đến giảm nguy cơ gãy xương ở nam giới và phụ nữ lớn tuổi, đặc biệt là gãy xương đùi.

Do đó, trong một nghiên cứu năm 2013, nghiên cứu điều tra tác động của vitamin K2 ( MK-7 ) đối với tình trạng mất xương ở 244 phụ nữ sau mãn kinh khỏe mạnh được dùng giả dược hoặc 180µg MK- 7 mỗi ngày ( ở dạng viên nang) trong ba ngày. Nghiên cứu cho thấy việc bổ sung Vitamin K (MK-7) làm giảm đáng kể sự suy giảm mật độ khoáng và sức mạnh của xương liên quan đến tuổi tác, khiến các nhà nghiên cứu khuyên dùng vitamin K2 cho phụ nữ sau mãn kinh.

Tương tự như vậy, nghiên cứu năm 2006 và phân tích tổng hợp bảy thử nghiệmlâm sàng có đối chứng cho thấy vitamin K2 làm giảm tỷ lệ gãy xương ở những người tham gia đặc biệt là gãy xương đùi và gãy xương cột sống. Cuối cùng, vitamin K2 đã được phê duyệt để điều trị bệnh loãng xương ở Nhật Bản từ năm 1995 mặc dù hầu hết các bác sỹ ở Châu Âu và Hoa Kỳ hiếm khi khuyên dùng nó.

Lợi ích của Vitamin K và Đường máu

Tình trạng bệnh béo phì gia tăng trên thế giới, bệnh tiểu đường túy 2 cũng đang gia tăng. Hơn nửa tỷ người trong độ tuổi từ 20 đến 79 đang sống chung với tiểu đường. Con số này dự kiến tăng lên trong thập kỷ tới. Tuy nhiên, kiểm soát cân nặng và cải thiện kiểm soát đường huyết rất hiệu quả trong việc ngăn ngừa bệnh tiểu đường và giảm nguy cơ biến chứng bệnh tiểu đường.

Nhiều nhà nghiên cứu cho thấy vitamin K2 có thể giúp giảm độ nhạy insulin và kiểm soát đường huyết. Một nghiên cứu năm 2008 được công bố trên Tạp chí Chăm sóc Bệnh tiểu đường của Hiệp hội Tiểu đường cho thấy sử dụng lượng vitamin K trong 36 tháng làm giảm đáng kể sự tiến triển của tình trạng insulin ở nam giới lớn tuổi so nhóm dùng giả dược.

Hơn nữa, một nghiên cứu năm 2020 với 40 người mắc bệnh tiểu đường typ 2 cho thấy việc bổ sung vitamin K làm giảm nồng độ Glucose trong máu và tăng nồng độ osteocalcin được carboxyl hóa, sự thiếu hụt chất này có liên quan đến bệnh tiểu đường typ 2. Cuối cùng, một bài báo năm 2016 được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng đã chỉ ra rằng vitamin K2 có thể cải thiện độ nhạy insulin và khả năng dung nạp glucose bằng cách tăng nồng độ osteocalcin, giảm viêm và giảm cholesterol máu cũng như các chất béo khác.

Lợi ích của vitamin K và bệnh viêm khớp

Một điều thật thú vị đã ban tặng cho phụ nữ là hệ thống miễn dịch mạnh mẽ hơn nam giới điều có thể giải thích tuổi thọ của nữ cao hơn nam giới. Tuy nhiên hệ thống miễn dịch mạnh nên phụ nữ dễ mắc các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp ở phụ nữ gấp ba lần ở nam giới.

Hơn nữa khi dân số thế giới già đi gánh nặng toàn cầu về viêm xương khớp ( một tình trạng thoái hóa) cũng tăng lên. May mắn là vitamin K2, nhờ lợi ích ức chế miễn dịch và chống viêm, có thể giúp giảm nhẹ cả hai loại viêm khớp

Một nghiên cứu năm 2013 trên 158 phụ nữ tham gia đã chỉ ra việc bổ sung vitamin K2 làm giảm dấu hiệu viêm của bệnh viêm khớp dạng thấp và có thể có khả năng cải thiện hoạt động của bệnh loãng xương.

Các tác giả của một bài đánh giá năm 2020 cũng phát hiện ra rằng việc bổ sung vitamin K làm giảm các dấu hiệu viêm như protein phản ứng C ( CRP) và tốc độ máu lắng ( ESR) có thể có lợi việc phòng ngừa và điều trị viêm khớp dạng thấp.Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên quan mức vitamin K thấp với việc tăng nguy cơ mắc bệnh viêm xương khớp. Trong một nghiên cứu năm 2008, các nhà nghiên cứu nhận thấy tỷ lệ thu hẹp không gian khớp giảm 47% – một dấu hiệu của bệnh viêm xương khớp khiến xương cọ xát vào nhau- ở những người thiếu vitamin K. Tương tự như vậy, một nghiên cứu năm 2020 trên tạp chí Chất dinh dưỡng cũng đồng ý với quan điểm này, các quan sát lâm sàng cho thấy lượng Vitamin K đủ sẽ bảo vệ người cao tuổi khỏi viêm xương khớp và gãy xương khớp.

Vitamin K và lợi ích sức khỏe não bộ

Bên cạnh việc cải thiện sức khỏe tim, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và ngăn ngừa loãng xương, vitamin K cũng có thể giúp giải quyết một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác mà dân số nói chung phải đối mặt : suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác. Ví dụ, bệnh Alzhemer đã trở thành một trong những vấn đề sức khỏe hàng đầu trên thế giới và sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến dân số già của chúng ta. Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra mối liên quan giữa lượng vitamin K hấp thụ và sự suy giảm tinh thần liên quan đến tuổi tác. Vitamin K tổng hợp các hóa chất được gọi là sphingolipids, mà quá trình trao đổi chất bị thay đổi có liên quan đến sự suy giảm trí nhớ và não bộ. Tương tự, hàm lượng vitamin K2 cao hơn giúp giảm viêm và stress oxy hóa trong não, dấu hiệu đặc trưng của thoái hóa thần kinh.

Ngoài ra, trong một nghiên cứu năm 2022, các nhà khoa học đã nghiên cứu mối liên hệ giũa lượng vitamin K trong não và kết quả nhận thức ở 325 người của Dự án Trí nhớ vội vàng và Lão hóa. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng nồng độ Vitamin K (MK4) cao hơn liên quan đến tỷ lệ mắc chứng mất trí nhớ hoặc suy giảm nhận thức nhẹ trước khi chết thấp hơn 17 đến 20%.

Vitamin K và lợi ích sức khỏe làn da

Mặc dù tác dụng của vitamin K2 đối với sức khỏe của da chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng, nhưng bằng chứng hạn chế cho thấy nó có thể ngăn chặn sắc tố, thúc đẩy quá trình lành vết thương và có tác dụng chống lão hóa. Một nghiên cứu năm 2007 cho thấy việc thiếu protein GLA kích hoạt vitamin K2 dẫn đến vôi hóa các sợi elastin trong da. Một nghiên cứu đối chứng lâm sàng ngẫu nhiên năm 2019 cho thấy việc bôi Vitamin K tại chỗ giúp tăng tốc độ chữa lành vết thương và giảm đáng kể thời gian chữa lành vết thương.

Liều đề nghị

Vitamin K có sẵn ở dạng viêm nang, kẹo dẻo và bôi ngoài da. Liều đề nghị như khuyến cáo trên nhãn.

Thận trọng: nếu bạn dùng thuốc Coumadin (Warfarin) làm loãng máu, bạn phải hỏi ý kiến bác sỹ vì Vitamin K có thể làm máu bạn bị cô đặc lại. Vitamin K không làm ảnh hưởng các loại thuốc làm loãng máu khác.

Nguồn tham khảo:

Giỏ hàng

Sản phẩm mới

Bài viết mới

Sản phẩm mới

Bài viết mới

Giỏ hàng

Giỏ hàng

Blog